Żeby komputer mógł poprawnie oraz stabilnie funkcjonować, temperatury podzespołów muszą się utrzymywać na określonym poziomie. W przeciwnym razie procesor, karta graficzna, czy sekcja zasilania na płycie głównej przegrzeją się i w najlepszym razie wyłączą. Czarny scenariusz przewiduje spalenie komponentu, czyli kosztowną wymianę podzespołu lub nawet kilku.
Wentylator PC zalicza się do ważnego segmenty kategorii wentylatory i chłodzenie, ponieważ to on i jego wirujący kumple zainstalowani w obudowie komputera, wyrzucają nagrzane powietrze poza metalowe skrzynki, zasysając chłodne do środka. Powstała w ten sposób cyrkulacja zapewnia oczekiwane chłodzenie, pozwala utrzymać wydajność desktopa, przedłuża żywotność podzespołów.
Przeczytaj poradniki:
Niektórzy mówią na wentylatory komputerowe: wiatrak do komputera, ale ta nazwa jest błędna. Tak się po prostu utarło, bo skoro coś ma łopatki i wiruje, to chyba może być wiatrakiem? Nie może. Nie w komputerze. Ten podzespół nie kręci się przecież na skutek uderzeń wiatru w łopatki, korzystając z potencjału powietrza, co generuje pewną pracę na drugim końcu układu.
Ten komponent generuje ruch powietrza przy użyciu energii elektrycznej. Łopatki obracają się z określoną prędkością, pobudzając cyrkulację, czyli przepływ strumienia powietrza w obudowie komputerowej. Innymi słowy, wentyluje ją. Stąd nazwa wentylator.
Komputerowe wentylatory nie są ułożone przypadkowo, choć każdorazowa konfiguracja zależy od modelu obudowy PC. Dobra wentylacja zakłada każdorazową instalację wentylatorów z przodu i z tyłu obudowy. W ten sposób chłodne powietrze zasysane jest z otoczenia, następnie wtłaczane do środka. Tego rodzaju chłodzenie jest skuteczniejsze, niż mają laptopy, bo i kubatura obudowy znacznie przewyższa tę z notebooków.
Im mocniejsze są podzespoły, im wyższą wydajność ma desktop, tym sprawniejsza powinna być wentylacja PC. Potrzeba wtedy przynajmniej czterech wentylatorów. Niektórzy, oprócz frontowych i tylnych, instalują też górne i dolne, co dodatkowo wspiera cyrkulację.
Wybór wielkości wentylatorów komputerowych wynika z możliwości obudowy – z tego, jak duży model pomieści. W ogromnej większości spotkasz miejsce na wentylatory PC 120 mm lub 140 mm. One są najpopularniejsze i najczęściej spotykane. Co ważne, pasują do chłodzenia wodnego CPU i mogą być w nich montowane, gdyby te fabryczne z AiO zaczęły piszczeć lub wykazywały zbyt niską wydajność.
Producenci obudów informują w specyfikacji technicznej ile wentylatorów 120 mm lub 140 mm zmieści się z przodu, ile z tyłu. Ile chłodzeń montują fabrycznie oraz ile miejsca przewidzieli pod customizację skrzynki PC. Specyfikacja daje odpowiedź, jak duże wentylatory PC zamontujesz, czy trafić tam może wentylator 200 mm.
Rozmiar, czyli wielkość wentylatorów montowanych we wnętrzu PC, to jedna strona medalu. Po drugiej znajduje się prędkość wirowania wyrażana w obrotach na minutę (rpm). Ta wartość zaczyna się od około 700 rpm i sięga nawet 6000 rpm. Co ważne, to wcale nie te największe wentylatory do PC osiągają takie rezultaty, lecz te mające po 120 lub 140 mm. Taki musi po prostu napracować się bardziej, by osiągnąć rezultat podobny do większego odpowiednika.
Wirujący wentylator oczywiście generuje pewien hałas, niemniej nigdy nie kupujesz w ciemno. Każdy producent podaje głośność w specyfikacji technicznej. Konstruując cichego desktopa, z pewnością weźmiesz pod uwagę ten aspekt. Tym bardziej że niektóre wentylatory mają wpisaną opcję regulacji obrotów, są to wentylatory PWM. Kontrola prędkości odbywa się w oprogramowaniu płyty głównej – BIOS lub UEFI, natomiast zamiana zachodzi przez zmianę szerokości impulsu napięcia. Zwracaj zatem uwagę na liczbę pin-ów we wtyczce wentylatora PC.
Jeśli chcesz wiedzieć, jaką cyrkulację zapewnią Ci poszczególne wentylatory, zerknij do wiersza Maksymalny przepływ powietrza. Parametr ten opisuje jednostka CFM.
Rodzaj użytego łożyska wpływa na poziom generowanego hałasu, lecz także na żywotność wentylatora. Definiuje ponadto cenę samego komponentu. Tanie wentylatory mają pojedyncze łożysko kulkowe, ono jednak nie pożyje zbyt długo i może dość szybko dać o sobie znać w nieprzyjemny dla ucha sposób.
W jeszcze tańszych modelach spotkasz łożyska ślizgowe oraz hydrodynamiczne. Ich nazwy brzmią fajnie, natomiast nie przekłada się to w żaden sposób na lepszą żywotność. Wręcz przeciwnie. W dodatku odporność na temperatury pozostawia wiele do życzenia. Nie powinno więc dziwić, że wentylator komputerowy z łożyskiem hydrodynamicznym najlepiej sprawdza się w komputerze biurowym.
Te lepsze wyposażono w łożyska podwójne, ale i one potrafią nieźle buczeć przy najwyższych prędkościach wirowania. Czy to nieakceptowalne? Niekoniecznie, bo zastosować je można w komputerach dla graczy. Oni i tak spędzają całe dnie ze słuchawkami na uszach, więc szum dochodzący ze skrzynki omija ich głowy szerokim łukiem.
Zestawienie łożysk stosowanych w wentylatorach zamykają łożyska hydrauliczne – są najdroższe, to fakt, lecz i najcichsze. W sam raz do przestrzeni, gdzie potrzebne jest skupienie.
Jak zauważysz, komputerowe wentylatory różnią się wyglądem. Ich łopatki mają różny kształt oraz profil. Jedne są gładkie, inne posiadają maleńkie wypustki, jeszcze inne wieńczy coś na kształt zębów. Liczba łopatek także jest różna, tak samo jak kąt ich zagięcia.
Wprawdzie sam rozkład otworów mocujących jest ustandaryzowany, by dało się je swobodnie wymieniać oraz zastępować innymi, to obudowa wentylatorów jest zróżnicowana. Najczęściej jest w kolorze czarnym, jednak z uwagi na coraz to bardziej wymyślne obudowy, pojawiły się również wentylatory białe i szare, bądź wielokolorowe (niebiesko-białe, czarno-żółte, czarno-białe, czerwono-czarne).
Wentylatory komputerowe mają też podświetlenie. To podświetlenie bywa różne. Pasek LED może świecić na jeden kolor, np. niebieski, zielony, biały, czerwony. Ale podświetlenie może też być wielokolorowe, czerpiąc z palety RGB lub ARGB. Mogą one świecić niezależnie od reszty desktopa, ale możesz je również zintegrować z całą resztą aury.
Wybór wentylatorów do komputera jest spory, wręcz bogaty i obfitujący w przeróżne modele. Tak duża różnorodność umożliwia przebieranie w parametrach, kształcie łopatek, kolorze, podświetleniu, możliwościach wentylatora PC. Coś takiego zapewniają tacy producenci jak: Arctic, be quiet!, Phanteks, Corsair, Fractal Design, Cooler Master, Endorfy, Krux, Razer, NZXT, Thermaltake.
Zobacz chłodzenia dysków | chłodzenia procesorów | pasty termoprzewodzące
Składasz desktopa? Koniecznie przeczytaj poradnik: Jak dobrać komponenty komputerowe? Jak zrobić to poprawnie i samodzielnie złożyć PC?
Najlepsze wentylatory do komputera znajdziesz w sklepie TechLord
Zapisz się do newslettera