Procesory

Procesory komputerowe. Co trzeba o nich wiedzieć?

Po co właściwie są procesory?

Procesor jest podstawowym elementem, sercem i mózgiem każdego komputera. Mają go wszystkie laptopy / notebooki / ultrabooki, wszystkie komputery All-in-One, jak również wszystkie desktopy. Procesor to jednostka zarządzająca wszystkimi procesami (stąd z resztą jego nazwa) na podstawie obliczeń wykonywanych w rdzeniach. Ponieważ w sprzedaży występują procesory o różnej mocy obliczeniowej, posiadające je urządzenia oferują różną wydajność.

Dlatego tak ważne jest, żeby znać oznaczenia procesorów. Ma to szczególne znaczenie przy CPU dla desktopów, a więc tych montowanych samodzielnie. Im wydajniejszy procesor, tym szybciej i sprawniej komputer poradzi sobie z wymagającymi zadaniami. Zaliczają się do nich:

• Gaming (gry potrafią mieć ogromny apetyt na zasoby)
• Praca z grafiką
• Montaż wideo
• Projektowanie

Natomiast zadania i procesy mniej wymagające to praca biurowa z dokumentami oraz pakietem Office/Microsoft 365, surfowanie w sieci, zakupy online, oglądanie filmów w serwisach VOD. Pomocą w dopasowaniu procesora do stawianych przed nim wymagań służą oznaczenia obecne na każdym modelu.

Pamiętaj, że procesor to nie jedyny ważny komponent. Tak samo ważne są: płyty główne, karty graficzne, pamięci RAM, obudowy komputerowe, zasilacze do PC, dyski SSD oraz chłodzenie i wentylatory.

Jak dzielimy procesory do komputerów? Intel vs AMD - który wybrać?

Na rynku procesorów spotkasz produkty tylko dwóch producentów:

• Procesory Intel
• Procesory AMD

I choć wybór jest ograniczony, ludzie mają dylemat, który z nich wybrać. Problem wynika z różnic oferowanych przez CPU, ponieważ Intel Core i5 to nie jest to samo co AMD Ryzen 5, a numeracja może to sugerować użytkownikom nieobeznanym w niuansach technologii. Z jednej strony wybór warunkuje cena, z drugiej przeznaczenie budowanego komputera. Jest również trzeci aspekt wynikający z gniazda procesora na płycie głównej (socket) – CPU od AMD nie zamontujesz w gnieździe Intel i odwrotnie.

Na dodatek rodziny procesorów, choć mają tę samą numerację, należą do różnych generacji. Im wyższy numer generacji, tym nowocześniejsza jednostka. Nie myśl jednak, że zawsze należy wybierać tę najnowszą. Generacja definiuje maksymalną ilość obsługiwanej pamięci RAM, a także częstotliwość taktowania jej zegarów. Poza tym istnieje wsteczna kompatybilność z płytami głównymi (z pewnymi ograniczeniami), która w ogóle nie działa w przód.

Przeczytaj poradniki:

• Jak wybrać procesor? Doradzamy w zakupie CPU
• Jaki procesor do gier? Który wybrać? Czym się kierować?
• Jak schłodzić procesor w komputerze? Praktyczne porady
• Co to jest thermal throttling? Jak zapobiegać i jak rozwiązywać?

Jak dopasować procesor? Co brać pod uwagę?

Wiesz już, że gniazdo procesora stanowi punkt wyjścia. Teraz określ typ procesora, jaki będzie Ci potrzebny. Czy będziesz używał go w programach graficznych oraz do zastosowań profesjonalnych (wtedy wybierasz procesor z rodziny Intel Core Xenon, Intel Core i9, Intel Core i7 lub AMD Ryzen Threadripper, AMD Ryzen 9, AMD Ryzen 7), do gier (Intel Core i7, Intel Core i5 lub AMD Ryzen 7, AMD Ryzen 5), czy jednak do zastosowań domowych (Intel Core i5, Intel Core i3, Intel Pentium, Intel Celeron lub AMD Ryzen 5, AMD Ryzen 3, AMD Athlon).

W każdym przypadku kluczowa jest wydajność procesora, która wynika z liczby fizycznych rdzeni i wątków oraz z taktowania zegarów każdego rdzenia (wyrażone w GHz – Gigahercach). Poza tym procesory Intel Core do komputerów stacjonarnych mają od 13 generacji rdzenie P (Performance) oraz E (Efficient). Te pierwsze są rdzeniami wydajnymi i szybkimi, głównie do gier. Te drugie są rdzeniami energooszczędnymi. Pamiętaj, żeby zwracać również uwagę na ilość pamięci cache (podręcznej).

Określiłeś już model procesora, zdefiniowana została liczba rdzeni. Teraz zastanów się, czy ejst ci potrzebny zintegrowany układ graficzny, bo nie każdy procesor ma taki. Skoro wiesz, że do komputera stacjonarnego włożysz dedykowaną kartę graficzną, nie potrzebujesz tzw. integry. Procesory firmy Intel pozbawione układu graficznego, mają symbol F. Procesory AMD nie mają tak wyraźnej informacji mówiącej: brak zintegrowanego układu graficznego. Informacji tej trzeba szukać w specyfikacji technicznej każdego procesora.

Kolejna kwestia jest odblokowany mnożnik umożliwiający podkręcanie wydajności. Zwiększasz częstotliwość taktowania zegarów (ręcznie lub z użyciem przeznaczonych do tego narzędzi), osiągając wyższą wydajność. Do pracy biurowej tego nie potrzebujesz, ale dla graczy to nie lada gratka.

Które procesory do gier?

Do gier niezbędne są wydajne procesory. Co to znaczy? Wybierając CPU do komputera dla graczy, zwróć uwagę na serię (minimum Intel Core i5 | AMD Ryzen 5, najlepiej Intel Core i7 | AMD Ryzen 7). Potem sprawdź sekcję: liczba rdzeni. Powinny być przynajmniej 4, lecz lepiej, gdy jest ich 8 (albo więcej).

Jak już wiesz, procesory do gier nie muszą mieć zintegrowanego układu graficznego. Komputer gamingowy korzysta przecież z dedykowanej karty graficznej.

Które procesory do Windows 11?

Wprowadzenie na rynek nowego systemu Microsoft, czyli Windows 11, wywołało lawinę pytań, czy dany model procesora będzie z nim kompatybilny. Na szczęście kompatybilność jest szeroka i obejmuje rodzinę AMD:

• AMD Ryzen 2000
• AMD Ryzen 3000
• AMD Ryzen 4000
• AMD Ryzen 5000
• AMD Ryzen Pro
• AMD Ryzen Threadripper 2000
• AMD Ryzen Threadripper 3000
• AMD Ryzen Threadripper Pro 3000
• AMD Ryzen Threadripper Pro 5000
• AMD EPYC 2. Generacji (i nowsze)
• AMD Athlon

Sprawdź: procesory AMD Ryzen 3 | procesory AMD Ryzen 5 | procesory AMD Ryzen 7 | procesory AMD Ryzen 9

Oraz rodzinę Intel:

• Intel Core 8. generacji (Coffee Lake)
• Intel Core 9. generacji (Cofee Lake Refresh)
• Intel Core 10. generacji (Comet Lake i Ice Lake)
• Intel Core 11. generacji (Rocket Lake i Tiger Lake)
• Intel Core 12. generacji (Alder Lake)
• Intel Core 13. generacji (Raptor Lake)
• Intel Celeron
• Intel Atom
• Intel Xeon Skylake-SP (i nowsze)

Zobacz: procesory Intel Core i3 | procesory Intel Core i5 | procesory Intel Core i7 | procesory Intel Core i9

Które procesory są najbardziej energooszczędne?

Wydajność energetyczna procesora definiuje proces litograficzny, czyli architektura, w jakiej wykonano CPU. Im niższy numer ma proces litograficzny, tym lepszą sprawność energooszczędność posiada jednostka. Oczywiście nie przekłada się to bezpośrednio na niższe zużycie energii, bo przecież im mocniejszy procesor, tym wyższe ma TDP. Ono z kolei sprawia, że potrzebne będą wydajniejsze chłodzenia procesorów. Jednocześnie niezbędne stają się zasilacze do komputera o odpowiednio dobranej mocy.

Które procesory są najpopularniejsze?

Wybierając procesor do komputera stacjonarnego, bierze się pod uwagę stosunek ceny do oferowanej wydajności. Najniższa cena nie zawsze jest decydującym argumentem, bo najtańszy będzie najsłabszy CPU. Trzeba więc wziąć pod uwagę oczekiwane osiągi, jak i kompatybilność z resztą podzespołów.

Ponieważ w większości przypadków wystarczającą wydajność zapewniają procesory Intel Core i5 | AMD Ryzen 5, nie powinno dziwić, że właśnie one są najpopularniejsze, a przez to najczęściej wybierane i kupowane.

Składasz desktopa? Koniecznie przeczytaj poradnik: Jak dobrać komponenty komputerowe? Jak zrobić to poprawnie i samodzielnie złożyć PC?

Najlepsze procesory znajdziesz w sklepie TechLord