W laptopie model procesora i karty graficznej są narzucone i nie masz możliwości wymienić je na inne. Co innego dyski, które w ogromnej większości przypadków są wymienialne. Nieliczne wyjątki dotyczą notebooków z nośnikami wlutowanymi. Poza nimi sam przeprowadzisz wymianę dysku na inny, zwykle większy lub szybszy. Otwarcie urządzenia może być nieco problematyczne, wymaga w dodatku paru narzędzi i odrobiny wprawy. W przypadku komputera PC jest zdecydowanie łatwiej.
Przeczytaj poradniki:
W którymkolwiek wymieniasz dysk, sięgaj po dyski SSD (oczywiście dyski wewnętrzne SSD). Pośród dysków SSD i HDD znajdziesz bogatą ofertę nośników o różnej pojemności, ale to SSD wiodą prym pod względem szybkości i niezawodności. Są najprostszym sposobem na przyspieszenie oraz usprawnienie PC, szczególnie jeśli ma już na karku parę lat i trafił do Ciebie z fabrycznym nośnikiem.
Nazwa SSD jest skrótem od Solid State Drive i określa nośniki flash z pamięcią NAND. Są to dyski półprzewodnikowe, oferujące szybki transfer danych (zapis oraz odczyt). Mają różną budowę i wielkość, która wynika ze złącza, jaki dany dysk posiada. Złącze definiuje ponadto maksymalne osiągi komponentu, jak również sposób jego montażu na płycie głównej.
Zanim kupisz nowy dysk, koniecznie sprawdź, jak wygląda obecny – jaki ma kształt i złącze. Upewnij się także co do pojemności, by przypadkiem nie kupić mniejszego. Najlepiej celować w model o większej pojemności, by nie tylko przyspieszyć komputer lub laptop, lecz także zyskać dodatkową przestrzeń na pliki i programy.
Pamiętaj, że dyski SSD są dziś wykorzystywane również przez dyski sieciowe NAS i macierze.
Przede wszystkim nie posiada on elementów ruchomych. Dyski HDD mają wirujące talerze i zawieszone nad nimi ramię do odczytywania danych. Uszkodzenie talerza oznacza trwałą utratę danych lub bardzo kosztowny proces ich odzyskiwania. Tymczasem nowoczesny SSD wygląda w większości przypadków jak kość RAM – jest płaski, kompaktowy, nie ma w nich niczego, co mogłoby się uszkodzić podczas upadku notebooka (nawet z niewielkiej wysokości).
Zdarza się jednak, że niektóre dyski wewnętrzne SSD rozmiarem i kształtem przypominają dyski twarde, ale odnosi się to wyłącznie do modeli ze złączem SATA. One faktycznie czerpią ze wzornictwa dysków talerzowych, lecz na tym podobieństwa się kończą. Dyski SSD SATA są znacznie szybsze, więc już ta zmiana sprawia, że komputer odczuwalnie przyspiesza – system uruchamia się najpóźniej w ciągu kilkunastu sekund, a najczęściej używane programy działają sprawniej. Przeciętnemu użytkownikowi w zupełności to wystarcza.
Co więcej, dysk SSD 2,5 cala wymontujesz z komputera PC (z jednej z jego kieszeni) i przełożysz go do laptopa. W modelach multimedialnych i gamingowych najczęściej jest miejsce na tego typu nośnik, bo są to smukłe komponenty.
Przeczytaj poradnik: Jaki dysk HDD wybrać? Który model kupić?
Zacznijmy od wad, bo jest ich niewiele. Tą najbardziej istotną jest trudność w dobraniu modelu – nie każdy wie, jaką maksymalną prędkość zapisu/odczytu danych obsługuje laptop albo komputer. To może z kolei rodzić problemy w rodzaju kupienia topowego modelu, którego osiągi zostaną obcięte przez ograniczenia płyty głównej.
Kwestią robiącą użytkownikowi pod górkę jest także zgodność z kluczami M.2. SATA i M.2 PCIe. Różnica wynika z pinów i jest niezwykle subtelna, lecz da się temu zaradzić. Wystarczy kupić taki sam dysk, jaki miało się do tej pory. A jeśli nie było dotąd takiego, bo pragniesz zapełnić wolne złącze, weź specyfikację laptopa lub komputera i skontaktuj się z doradcą TechLord. Dyski SSD mają też coś takiego, jak niezawodność MTBF. Jest to średni czas, w jakim nośnik będzie pracował bezawaryjnie i bezproblemowo. Patrz na to koniecznie, bo im wyższa niezawodność MTBF, tym lepszy jest dysk.
Pakiet atutów jest o wiele bogatszy. Dyski SSD zapewniają kosmiczne wprost prędkości zapisu oraz odczytu, co ma niebagatelne znaczenie w przypadku twórców. Praca z dużymi plikami lub z setkami drobnych (jak u fotografa) jest łatwiejsza. Nośnik flash radzi sobie z nimi o wiele sprawniej.
Wymienić trzeba wspomnianą już wcześniej niską awaryjność, do której doliczyć należy mniejsze zużycie energii (w porównaniu do HDD, rzecz jasna). Przy okazji kultura pracy także jest wysoka, bo Solid State Drive pracuje bezgłośnie. Co ważne, obecne nośniki już nie mają kompleksów względem konstrukcji HDD wynikającą z pojemności. Współczesny SSD może pomieścić nawet 8 TB danych (800 GB). Co równie istotne, ceny dysków SSD i HDD nie dzieli już przepaść, jak miało to miejsce jeszcze kilka lat temu. Argument cenowy, mówiący, kupię HDD i oszczędzę, stracił na mocy.
Rzeczą absolutnie niepoprawną jest używanie terminu: dysk twardy SSD. Wynika to z połączenia (świadomego lub nie) nazewnictwa dwóch różnych konstrukcji: dysków HDD, czyli Hard Drive Disc, które po spolszczeniu dały początek dyskom twardym oraz dysków SSD. Ponieważ oba komponenty zajmują się tym samym (magazynowaniem danych), do tego przez lata wyglądały podobnie, część użytkowników stosowała, i nadal stosuje, nazwę dysk twardy SSD.
Podkreślamy jednak i przypominamy, że taki twór nie istnieje. Są tylko dyski HDD (twarde) i tylko dyski SSD (półprzewodnikowe).
Czy wiesz, że dyski SSD możesz kupić już za około 50 zł i to za 120 GB? Mowa rzecz jasna o nośnikach z SATA III, niemniej ten koszt jest śmiesznie niski. Bo czasy, w których za dyski SSD płaciło się krocie, bezpowrotnie minęły. Niestety nie ma przelicznika, który wskazywałby, że 1 GB przestrzeni na dysku półprzewodnikowym kosztuje tyle a tyle.
Ceny zmieniają się zależnie od dostępności kości pamięci NAND. Gdy ich brakuje, wzrastają ceny SSD. W dodatku koszt zakupy zależy także od rodzaju użytych kości oraz od interfejsu nośnika. 250 GB SATA III kupisz za mniejsze pieniądze niż 250 GB PCIe NVMe 4.0 x4.
Do grona najczęściej wybieranych i najchętniej kupowanych producentów dysków SSD zaliczają się: ADATA, WD, Kingston Silicon Power, Patriot, Transcendent, Corsair, Crucial, Samsung, GOODRAM, PNY, Seagate. Jednymi z najlepiej ocenianych są dyski SSD Samsung i Kingston. Niższą półke reprezentują m.in. propozycje od Patriot, PNY i ADATA.
Szybkość nośników SSD (flash) definiują dwa aspekty:
Im nowsza pamięć NAND, tym lepiej dysk radzi sobie z przepływem informacji. Jednocześnie najszybszymi nośnikami są modele należące do grupy PCIe NVMe. Które lepiej jest kupić? To zależy, jaki masz budżet, czyli ile możesz wydać. Zależność wynika również z przeznaczenia nośnika – te najszybsze są pożądanym komponentem w sprzęcie dla twórców, grafików, inżynierów, projektantów. Usprawniają i przyspieszają pracę z projetami.
Które dyski SSD warto montować w komputerach stacjonarnych? Można właściwie każdy – na modele o przekątnej 2,5 cala w wielu obudowach PC przewidziano kieszenie zgrabnie ulokowane w niszach. Z kolei wersje M.2 NVMe oraz PCIe NVMe montowane są bezpośrednio na płycie głównej peceta. Wystarczy więc sprawdzić, jakie złącza oferuje płyta główna i wsunąć do nich nośnik SSD (lub nawet kilka nośników, bo nie jest to nic niezwykłego).
Konfiguracje wielodyskowe są wręcz zalecane do komputerów dla twórców – montażystów, projektantów, grafików. Na jednym nośniku znajduje się system i programy do pracy, kolejne są magazynami projektów, swego rodzaju archiwami dla plików. Kiedyś, bacząc na wysokie ceny SSD, stosowano układ 120 GB SSD + 1 TB HDD. Dzisiaj te proporcje uległy zatarciu, dlatego pamięci flash jest większa.
Jaki dysk SSD umieścić w laptopie? Po pierwsze trzeba sprawdzić, jakie złącza na płycie głównej ma dany laptop. Odczytasz to w specyfikacji technicznej (np. M.2 PCIe). Wtedy wiesz, że takiego trzeba w sklepie szukać. Nie wahaj się wybrać nośnik o większej pojemności. Dysk SSD 120 GB dobry jest do biura albo do laptopa dla dziecka, bo w tych zastosowaniach pamięć zapełni się nieprędko. W każdym innym przypadku wybieraj przynajmniej 240-250 GB albo od razu 480-500 GB.
W ten sposób zmieścisz swoje gry, pliki używane w pracy, zdjęcia zgrane ze smartfona. Słowem to wszystko, czego na co dzień używasz lub potrzebujesz przechować. Wybieraj też nośniki przynajmniej tak samo szybkie, jak dotychczasowy (prędkości sprawdzisz po numerze dysku).
Zobacz też dyski zewnętrzne, w tym zewnętrzne dyski HDD i zewnętrzne dyski SSD
Składasz desktopa? Koniecznie przeczytaj poradnik: Jak dobrać komponenty komputerowe? Jak zrobić to poprawnie i samodzielnie złożyć PC?
Najlepsze dyski SSD znajdziesz w sklepie TechLord
Zapisz się do newslettera