Dysk SSD czy HDD? Który wybrać? Który lepszy?

Data dodania: 21-07-2023

Jeśli nie jesteś na bieżąco z technologią, być może zadajesz sobie pytanie: Który dysk kupić? Lepszy jest SSD czy jednak stary i poczciwy HDD? Rozwiejemy Twe wątpliwości i odpowiemy na pytanie: Co lepiej wybrać? Dysk SSD czy HDD?

Spis treści:

Czym różni się dysk HDD od SSD? Główne różnice

Nośnik danych, inaczej pamięć wewnętrzna, jest komponentem obecnym w każdym komputerze oraz laptopie. Ma ją także każdy smartfon, tablet, nawet smartwatch, mysz i klawiatura. Chodzi o przestrzeń dla systemu operacyjnego, programów, aplikacji, gier oraz tych wszystkich plików, które powstają w toku codziennej pracy lub trafiają tu po ich zgraniu z telefonu.

W efekcie we wszystkich komputerach, małych i dużych, obecne są dyski HDD i SSD.

Niesłusznie i niepoprawnie nazywa się je wszystkie dyskami twardymi, bo nie każdy jest tzw. twardzielem. To miano mogą nosić tylko i wyłącznie dyski HDD, czyli talerzowe, podczas gdy nośniki półprzewodnikowe flash to zupełnie inne konstrukcje. To są dyski SSD.

Nie ma dysków twardych SSD. Nic takiego nie istnieje.

Istnieje za to szereg różnic między dyskami SSD i HDD, które warto znać, by kupować świadomie i móc być zadowolonym z wyboru. Odpowiedź na pytanie: Dysk SSD czy HDD? przybliży się nieco.

Jak działają dyski SSD i HDD. Poznaj różnice w budowie

Punktem wyjścia, który prowadzi do poznania różnić między dyskami SSD a HDD, jest ich budowa.

Dysk twardy (Hard Drive Disc) to inaczej dysk talerzowy. I rzeczywiście w ich wnętrzach znajdują się metalowe talerze ułożone w warstwy – jeden nad drugim. Owe talerze wirują w trakcie pracy, czyli nieustannie, bo przecież stale coś jest odczytywane. Nie wirują jednak ot tak sobie. Pomiędzy talerzami znajdują się głowice magnetyczne. Niewielkie i płaskie, bo nie mogą dotknąć nieustannie obracającej się tafli.

Głowice odczytują dane zapisane w różnych sektorach, następnie przesyłają je do procesora przez złącze SATA III (w przypadku najnowocześniejszych nośników HDD). Mamy tu więc do czynienia z częściami ruchomymi, a prędkość odczytywania informacji zależy od tego, jak szybko wirują talerze. One z kolei mają górną, nieprzekraczalną granicę.

Tymczasem dysk SSD (Solid State Drive) nie posiada ruchomych elementów. Wszystkie informacje przechowywane są w niewielkich, miniaturowych wręcz kościach pamięci flash, dzięki czemu wiele dysków SSD jest wielkości kości RAM. Zróżnicowanie w budowie wiąże się bezpośrednio ze złączem oraz interfejsem nośnika.

Dyski SSD SATA III są konstrukcyjnie bardzo podobne do braci spod znaku HDD, za to nieporównywalnie szybsze. Dyski SSD M.2 PCIe i SSD M.2 NVMe przypominają z kolei wspomniane wcześniej pamięci RAM z tą jednak różnicą, że złącze znajduje się na krótszym boku.

Co więcej, dyski SSD korzystają z pamięci nieulotnej NAND. Nie potrzebują tym samym zasilania, żeby przechowywać dane. Obecność wspomnianych kości pamięci przekreśla także konieczność trzymania się jednego wzorca rozmiaru i kształtu dysku.

W rezultacie jedne dyski SSD są szersze od innych lub krótsze. W tym samym czasie dyski HDD trzymają się wiernie narzuconej niegdyś konstrukcji. Zarówno te 2,5 cala, jak i te większe, mierzące 3,5 cala.

Jaki dysk jest wytrzymalszy – SSD czy HDD?

Choć odpowiedź wydaje się oczywista, to nie jest do końca tak, że dysk SSD za każdym razem deklasuje nośnik HDD w konkurencji wytrzymałość. Jest to termin dość szeroki i pojemny, o czym zaraz się przekonasz.

Rzecz jasna obecność elementów ruchomych przemawia na niekorzyść dysków twardych i rzeczywiście najczęstszą przyczyną problemów są uszkodzenia mechaniczne. Dochodzi do nich na skutek zetknięcia głowicy z talerzem.

A kiedy coś takiego ma miejsc? W komputerze stacjonarnym wtedy, gdy siadasz z impetem przy skrzynce i uderzasz fotelem lub ciałem w obudowę PC. Natomiast w laptopach dyski twarde obrywały, gdy notebook upadał na ziemię i dochodziło do wstrząsu o przykrych konsekwencjach.

Sprzęt z dyskiem SSD nie boi się takich wypadków, za co kochają go właściciele notebooków, którzy często wozili urządzenia w torbach albo w plecakach. I można by uznać SSD za coś doskonałego, gdyby nie pewien istotny szczegół. Tak więc jeśli porównać wyłącznie odporność mechaniczną i zdolność opierania się siłom występujących przy upadkach, zwycięzcami są dyski SSD.

Co jest bardziej awaryjne – HDD czy SSD?

Tutaj ujawnia się mroczna strona dysków SSD, mianowicie żywotność liczona tzw. statystycznym czasem niezawodności MTBF. Na pierwszy rzut oka te liczby przedstawiają się imponująco, milion godzin robi wrażenie i szybka kalkulacja pozwala sądzić, że ma się do czynienia niemal z nieśmiertelnym komponentem.

Praktyka pokazuje jednak, że owa niezawodność MTBF (Mean Time Between Failure) nie zawsze ma pokrycie z rzeczywistością. Dysk SSD może wcześniej złożyć broń i podziękować za współpracę, czyli nie uruchomić się w najmniej oczekiwanym momencie.

Do tego dochodzi technologiczne ograniczenie ilości procesów zapisu danych w komórce, jakość komponentów użytych przez producenta, sposób użytkowania laptopa oraz komputera, wydajność chłodzenia komputerowego.

Pod katem tak rozumianej niezawodności dyski HDD wypadają znacznie lepiej. Nie straszna im praca 24/7, nie ma także ryzyka, że któryś z sektorów wysłuży się i przestanie zapisywać dane.

Do czego służą dyski SSD i HDD? Kiedy ich używać?

Przeznaczenie zarówno dysków SSD, jak i HDD, wydaje się być oczywiste: są magazynami danych. O tym zresztą już pisaliśmy. Nie wyczerpaliśmy jednak tematu. To trochę tak, jakby powiedzieć, że samochód służy do jeżdżenia.

Niby prawda, lecz mamy różne samochody i różnie z nich korzystamy. Są auta rodzinne (pakowne i wygodne), są sportowe fury (szybkie i efekciarskie), są także dostawcze (dowiozą co trzeba, gdzie trzeba), i są wreszcie SUV-y (duża moc silnika łączy się z wygodą i szybkością).

W świecie dysków występuje podobna zależność.

Dyski SSD potrafią być niebywale szybkie, na kształt aut sportowych. I kiedyś był to ich jedyny atut (gdyż były drogie), ale dzisiaj ceny spadły. Mamy zatem na rynku bogatą ofertę SUV-ów flash, czyli nośników mogących pochwalić się wysokimi transferami danych oraz niezła pojemnością. W przeciwieństwie do wozów, nie kosztują kroci (poza nielicznymi wyjątkami).

Dyskom HDD pozostaje rola samochodów dostawczych, niespecjalnie szybkich, za to gotowych przyjąć spory ładunek danych i przechować je na potem.

Konieczność posiadania dysku w laptopie i komputerze jest bezdyskusyjna. Nie jesteś jednak skazany na jeden tylko typ i model.

Jak dzielą się dyski HDD, a jak dyski SSD?

W telegraficznym skrócie dzielą się one tak:

dyski HDD 5400 obr./min. – tanie, a w tym zestawieniu najwolniejsze dyski twarde, poczciwe magazyny danych podpinane do złącza SATA;
dyski HDD 5900 obr./min. – nieco szybsze nośniki, dobre magazyny danych używanych sporadycznie, również niedrogie;
dyski HDD 7200 obr./min. – najszybsze dyski twarde, wciąż w dobrych cenach, używane w komputerach oraz dyskach NAS i macierzach;
dyski SSD SATA III – najlepsze zastępstwo dla dysku HDD, najtańsze i najprostsze do wdrożenia, maksymalna prędkość transferu liczy 6 Gb/s;
dyski SSD M.2 SATA – płaskie, kompaktowe nośniki montowane w złączu SATA III, oferują przepustowość do 6 Gb/s;
dyski SSD M.2 PCIe – te mogą być montowane w laptopach i w komputerach stacjonarnych, w topowych modelach transfer przekracza 10 000 Mb/s;
dyski SSD PCIe NVMe – występują w dwóch wariantach i mogą być wpinane do złącza z odkręceniem śrubą wprost na laminacie albo wsuwane do karty rozszerzeń.

Gdy spojrzeć na wszystko powyżej, można dokonać podziału dysków SSD i HDD pod kątem ich użytkowania. I tak na przykład:

dyski HDD nie sprawdzają się już w roli dysków systemowych – czyli głównych, gdy jedną partycję zajmuje Windows a pozostałe przeznaczasz na programy, pliki, obrazy, filmy itd.;
dyski HDD są za to znakomitymi archiwami – szczególnie w komputerach stacjonarnych, bo w ich obudowach przewidziano kieszenie na dodatkowe nośniki. Tak postępują twórcy. Oni mają system i programy, dzięki którym zarabiają, na dysku SSD, a gotowe projekty magazynują na starym i poczciwym twardzielu;
dysku HDD nie założysz już w laptopie – zdarzają się jeszcze w starszych modelach, lecz dziś właściwie już nikt nie montuje twardzieli fabrycznie. Realia są zbyt szybkie dla HDD-ków;
dyski SSD to podstawa każdego ze współczesnych laptopów i komputerów – w niektórych przewidziano nawet miejsce na dołożenie kolejnego nośnika;
dyski SSD są lubiane przez twórców – bo czy wiesz, że gdy zabraknie pamięci RAM, programy graficzne posiłkują się wolną przestrzenią na dysku flash?
dyski SSD przyspieszają procesy – są w stanie nauczyć się, z których programów i aplikacji korzystasz najczęściej, skracając czas ich uruchamiania;

Przeczytaj przy okazji poradniki:

Od czego zależą prędkości zapisu oraz odczytu danych?

Sporo na ten temat napisaliśmy już przy okazji podziału dysków SSD i HDD. Tam tkwi główna przyczyna różnic w prędkościach zapisu / odczytu danych.

Nie można jednak zapomnieć, że w przypadku dysków HDD powyższe prędkości wynikają z kilku kwestii:

różne prędkości obrotu – jedne mają 5400, inne 5900, jeszcze inne 7200, a to wpływa na szybkość odczytywania danych;
talerze dysku HDD są okrągłe – głowica szybciej odczytuje te dane, które są bliżej krawędzi, niż te umieszczone w głębi;
fragmentacja danych – system operacyjny zmienia kolejność danych na HDD, więc pliki tracą swą ciągłość;
złącze SATA III – ono nakłada kaganiec w postaci maksymalnej przepustowości 600 MB/s, ale najczęściej w granicach 480 MB/s i tyle, więcej z niego nie wyciągniesz.

Prędkości zapisu / odczytu dysków SSD zależą z kolei od:

rodzaju dysku SSD – SATA III są wolniejsze od M.2 NVMe oraz PCIe;
obsługi protokołu PCIe – dyski SSD obsługujące PCIe 4.0 są oczywiście szybsze od tych z PCIe 3.0;
budowy kości NAND – najszybsze dyski korzystają z NAND 3D, gdzie moduły upakowane są gęściej na tej samej powierzchni.

Co lepsze do gier – SSD czy HDD?

Oto pytanie, które nieustannie przewija się w dyskusjach, choć nie powinno. To jasne, że do gier lepiej wybrać dysk SSD, ponieważ najpewniej masz jeden dysk w komputerze albo w laptopie i na nim instalujesz ogrywane tytuły.

Tym dyskiem jest z kolei dysk SSD. Nonsensem byłoby kupować drugi, HDD, tylko pod gry. Nie poczujesz wprawdzie gigantycznej różnicy między gamingiem na HDD a tym z wykorzystaniem SSD (chodzi o liczbę fps-ów w grach), lecz cała reszta procesów wydarzy się szybciej. Więc po co komplikować sobie życie?

Szybkość instalacji tytułów jest nieporównywalnie wyższa, w dodatku pojawienie się funkcji Direct Storage, domyślnie obecnej:

w systemach Windows 10 i Windows 11
dyskach SSD NVMe
kartach graficznych NVIDIA GeForce RTX
kartach graficznych AMD Radeon RX 6000

Zajrzyj też do pozostałych poradników o komponentach PC:

Ceny dysków SSD i HDD. Skąd takie różnice?

Ceny dysków twardych są raczej stałe, bo ich produkcja nie poddaje się wahaniom pamięci flash, co czasem zdarza się na rynku, gdy któryś z producentów obniża wolumen dostarczanych na rynek. Cierpi wtedy wiele podmiotów, bo pamięci flash występują również w smartfonach, tabletach, kartach pamięci, pendrive’ach.

Ktoś dociekliwy mógłby teraz zajrzeć do obu kategorii i porównać nośnik SSD z HDD o pojemności 1 TB. Okaże się, że między nimi nie ma przepaści cenowej. To prawda, lecz trzeba się przyjrzeć szczegółom.

Te z kolei jasno wskazują, że podobne ceny za 1 TB pojemności dotyczą dysków SSD SATA III, czyli tych najwolniejszych w skali flash. Ale co ciekawe, za tę samą pojemność, lecz już z nośnikiem M.2 PCIe NVMe też nie zapłacisz kosmicznych pieniędzy. Ceny wciąż pozostają na podobnym pułapie, również w przypadku modeli z prędkością odczytu / zapisu 2000 / 1600 MB/s.

Należność za dysk SSD rośnie wraz ze zmianą szybkości transferu, choć też nie do końca. Dużo zależy od producenta nośnika, a także od dodatkowych technologii w rodzaju odzyskiwania danych, dodatkowego szyfrowania itp. Cenowe piętno odciska także obecność heatsinków.

Później ceny idą do góry, bo dyski mają większą pojemność. Z kolei dyski SSD są droższe, gdy są szybsze (PCIe 4.0 x4). Droższe są także te modele SSD, które powstały z myślą o renderowaniu wideo 4K/8K albo użytkowaniu ich w serwerach NAS.

Polecane dyski SSD i HDD

A teraz porcja polecanych dysków HDD i SSD. Wybierz coś z poniższej listy, biorąc pod uwagę rozmiar, interfejs oraz pojemność nośnika. Wiedz, że są to modele cieszące się największą popularnością.

Polecane dyski SSD

Polecane dyski HDD

Składasz desktopa? Koniecznie przeczytaj poradnik: Jak dobrać komponenty komputerowe? Jak zrobić to poprawnie i samodzielnie złożyć PC?

Zobacz wszystkie dyski SSD / HDD w sklepie TechLord

Przejdź do strony głównej Wróć do kategorii Poradniki

ASUS VivoBook 17X M3704YA R5-7530U/8GB/512GB/W11

SilentiumPC Fera 5 ARGB 120mm